Zasoby Open Access w Hiszpanii (i nie tylko)

Dziś, niejako na marginesie właściwej tematyki bloga, chciałabym poświęcić chwilę uwagi dostępowi do informacji naukowej w sieci i zasobom Open Access. Każdy, kto kiedykolwiek zajmował się stosunkowo słabo zbadanym zagadnieniem lub pisał choćby niewielką pracę naukową na tego typu temat, wie, jak żmudnym i nużącym procesem potrafi być gromadzenie informacji. Często gdy zdobędziemy już namiary na upragnioną publikację, okazuje się, że znajduje się ona na drugim końcu świata lub dostęp do niej wymaga płatnej subskrypcji. 

Open Access (czyli dosłownie "wolny dostęp") jest błogosławieństwem dla wszystkich eksploratorów sieci poszukujących rzetelnych źródeł wiedzy, szanujących swój czas i nieposiadających nieograniczonych zasobów finansowych. Sam termin oznacza "wolny, powszechny, trwały i natychmiastowy dostęp dla każdego do cyfrowych form zapisu danych i treści naukowych oraz edukacyjnych"^[1] i wiąże się ściśle z powstałym w latach 90. XX wieku ruchem na rzecz budowy otwartego modelu komunikacji naukowej (więcej o ruchu OA można przeczytać tu).

Jak i gdzie szukać zasobów Open Access?  Oto trzy globalne punkty startowe:

• OpenDOAR the Directory of Open Access Repositories (pozwala na wyszukiwanie archiwów i repozytoriów, jak również na przeszukiwanie ich zawartości),
• ROAR Registry of Open Access Repositories (j.w.),
• DOAJ Directory of Open Access Journals (pozwala na wyszukiwanie pełnotekstowych czasopism elektronicznych w wolnym dostępie).

A teraz uzasadnienie tytułu posta, czyli gdzie szukać zasobów OA z Hiszpanii:

• Hispana (pozwala na przeszukiwanie zasobów hiszpańskich repozytoriów uniwersyteckich oraz bibliotek cyfrowych wspólnot autonomicznych; zapewnia dostęp nie tylko do książek i artykułów, ale także zdigitalizowanych fotografii, map, manuskryptów),
• RECOLECTA - Recolector de Ciencia Abierta (pozwala na wyszukiwanie publikacji zgromadzonych w hiszpańskich repozytoriach naukowych),
• e-Revistas (pozwala na wyszukiwanie artykułów w czasopismach elektronicznych z Hiszpanii, Portugalii i krajów Ameryki Łacińskiej).

I na koniec akcent europejski:

• Europeana, ciekawa strona umożliwiająca przeszukiwanie zasobów cyfrowych europejskich bibliotek, muzeów, archiwów i kolekcji audiowizualnych. Wśród zgromadzonych obiektów znajdują się teksty, obrazy, dźwięki i filmy. Nie wszystkie zasoby są objęte wolnym dostępem, ale i tak jest to platforma godna polecenia. I -- uwaga -- także w polskiej wersji językowej!

Podsumowując: warto wiedzieć i warto korzystać z zasobów Open Access. Jak się okazuje, wyszukiwanie i gromadzenie informacji nie musi być drogą przez mękę, jeśli tylko posiadamy do tego odpowiednie narzędzia.

[1] http://pl.wikipedia.org/wiki/Otwarty_dost%C4%99p [dostęp: 29.11.2011].

Andaluzja w sieci

Pierwszy post listopadowy -- na przekór zmianie czasu na zimowy i egipskim ciemnościom, jakie od tej pory spowijają Kraków po godzinie 17:00 -- powstaje w jasnej, słonecznej aurze. Ponieważ jesienna pogoda nie pozwala spędzać zbyt wiele czasu przed monitorem, dziś chciałabym tylko zaproponować Wam krótki wirtualny spacer po kilku serwisach informacyjnych poświęconych dziedzictwu kulturowemu i ochronie dóbr kultury w Andaluzji.

Oto i one:

• http://www.legadoandalusi.es strona internetowa Fundación El legado andalusí -- fundacji założonej przez rząd wspólnoty autonomicznej (Junta de Andalucía) przy współpracy z Ministerstwem Kultury i Ministerstwem Spraw Zagranicznych Hiszpanii. Działalność fundacji skupia się na upowszechnianiu wiedzy na temat cywilizacji hiszpańsko-muzułmańskiej, jej zabytków i przejawów artystycznych oraz ochrony i popularyzacji dziedzictwa kulturowego Andaluzji. Oprócz informacji na temat historii regionu, aktualnych wystaw oraz wydarzeń organizowanych przez fundację można tu znaleźć listę publikacji wydawanych przez organizację oraz spisy treści wszystkich numerów kwartalnika El legado andalusí, una sociedad mediterránea (kilka nowszych numerów jest także dostępnych w całości). Strona, jak na razie, tylko w hiszpańskiej wersji językowej.

• http://www.iaph.es/web/ serwis Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico (Andaluzyjskiego Instytutu Dziedzictwa Historycznego) -- publicznej organizacji poświęconej dziedzictwu kulturowemu regionu, w tym m.in.: badaniom dziedzictwa historycznego, jego dokumentacji i upowszechnianiu oraz ochronie, odnowie i utrzymaniu dóbr kultury. Kopalnia wiedzy i baz danych dotyczących andaluzyjskiego dziedzictwa, strona naprawdę godna polecenia. Serwis w języku hiszpańskim, spora część informacji dostępna także w wersji angielskiej.

• http://www.juntadeandalucia.es/cultura/web strona internetowa  andaluzyjskiej Rady Kultury (Consejería de Cultura), zawierająca obszerny moduł poświęcony dokumentacji, ochronie i upowszechnianiu dóbr kultury w Andaluzji -- cenne źródło informacji na temat aktualnych projektów z zamieszczonymi odnośnikami do niektórych dokumentów i baz danych związanych z zagadnieniem. Poza tym -- znajdują się tu analogiczne moduły dotyczące różnych obszarów działalności Rady Kultury (mi.in. kino, literatura, muzea, przemysły kultury) oraz informacje o ważnych wydarzeniach kulturalnych w Andaluzji. Serwis w języku hiszpańskim.

Bilbliografia polska

Na początek -- garść informacji bibliograficznych. Przedstawiam efekt wstępnych poszukiwań polskich publikacji związanych z interesującym mnie zagadnieniem. Wśród nich znajdują się książki poświęcone dziedzictwu kulturowemu i polityce kulturalnej (zarówno w kontekście hiszpańskim, jak i europejskim), pozycje dotyczące historii i kultury Andaluzji (w tym wyszczególniony przegląd książek i artykułów na temat flamenco), przewodniki i albumy, a także powieść i publicystyka literacka.

Do części z wymienionych źródeł dotarłam, większość wymaga jednak weryfikacji -- w miarę zgłębiania zagadnienia będę modyfikować i uzupełniać bibliografię. Zachęcam też do dzielenia się informacjami na temat cennych publikacji, których nie ma na blogu.

Przy sporządzaniu bibliografii korzystałam z baz i katalogów:

- KaRo Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich (http://karo.umk.pl/Karo/karo.php),

- multiwyszukiwarka baz Biblioteki Narodowej w systemie Fidkar (http://mak.bn.org.pl/fidkar),
- Komputerowy Katalog Zbiorów Bibliotek UJ (http://www.bj.uj.edu.pl/uj/katalog),

- lista publikacji Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (http://www.mck.krakow.pl/publication).

Słowa kluczowe: Andaluzja - dziedzictwo kulturowe - polityka kulturalna - flamenco - Hiszpania

Pozycje poświęcone dziedzictwu kulturowemu i polityce kulturalnej:

GIERAT-BIEROŃ, Bożena (red.). Europejskie modele polityki kulturalnej (2). Kraków 2006. ISBN 83-89410-75-3.

JANIKOWSKI, Ryszard; KRZYSZTOFEK, Kazimierz (red.). Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo w świetle dokumentów UNESCO i innych organizacji międzynarodowych. Warszawa 2009. ISBN 978083-902939-4-3.

LAIGLESIA, Juan Pablo de. Kultura jako instrument polityki zagranicznej – Hiszpania. Tł. z jęz. ang. Zofia Wisłocka, tł. z jęz. hiszp. Maria Filipowicz-Rudek. Kraków 2001. ISBN 83-7188-529-6.

MURZYN, Monika A.; PURCHLA, Jacek (red.). Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania. Kraków 2007. ISBN 978-83-89273-47-5.

NIEROBA, Elżbieta; CZERNER, Anna; SZCZEPAŃSKI, Marek S. Flirty tradycji z popkulturą. Dziedzictwo kulturowe w późnej nowoczesności. Warszawa 2010. ISBN 978-83-7383-414-9.

Książki i artykuły poświęcone flamenco:

BIAŁCZAK, Adam. Flamenco polo. Czy gorące rytmy z Andaluzji zrobią furorę nad Wisłą? „Nowe Państwo” 2001, nr 30, s. 42-43.

HANDZLIK, Tomasz Jakub. Ogniste hiszpańskie flamenco. „Gazeta Wyborcza – Kraków” 2009, nr 239, s. 7.

LA RISA, Laura. Flamenco opowiada historie. Rozm. przepr. Bogusław Tondera. „Fragile” 2009, nr 1, s. 78-80.

LASKOWSKA, Magdalena. W rytmie flamenco. „Puls Biznesu” 2007, nr 29, s. 26-27.

LUCÍA, Paco de. Flamenco na zawsze. Rozm. przepr. Rafał Zieliński. „Gazeta Wyborcza – Wrocław” 2007, nr 281, s. 5.

ŁYŚ, Grzegorz. Maur w nowoczesnej sukni. „Rzeczpospolita” 2009, nr 166, s. A24-A25.

ROGALSKA-MARASIŃSKA, Aneta. Magiczny świat flamenco. Kraków 1999. ISBN 83-86994-92-4.

ROGALSKA-MARASIŃSKA, Aneta. Recepcja flamenco w Polsce. „Z Badań nad Problemami Pedagogiki Muzycznej i Folkloru Muzycznego” 1997, nr 1, s. 99-116.

PIOTROWSKA, Anna G. Międzynarodowe spory wokół fenomenu flamenco w perspektywie historycznej. „Literatura Ludowa” 2009, nr 4/5, s. 91-97.

RICHARDSON, Monika. Andaluzja - w rytmie flamenco. „Polityka” 2000, nr 33, s. 40-42.

ROGALSKA, Aneta. Dlaczego flamenco? „Tygiel Kultury” 1997, nr 8/9, s. 95-99.

ŻEBROWSKA-KACPRZAK, Urszula. Flamenco na polskiej scenie. Kraków 2011. ISBN 978-83-224-0916-9.

ZGRAJA, Krzysztof. Flamenco. Historia, teoria, praktyka. Gdynia 1995. ISBN 83-86362-03-0.



Historia i kultura Andaluzji:
 

LÉVI-PROVENÇAL, Évariste. Cywilizacja arabska w Hiszpanii. Tł. Radosław Stryjewski. Warszawa 2006. ISBN 83-89899-37-X.

MENOCAL, María Rosa. Ozdoba świata. Jak muzułmanie, żydzi i chrześcijanie tworzyli kulturę tolerancji w średniowiecznej Hiszpanii. Tł. Tomasz Tesznar. Kraków 2006. ISBN 83-233-2186-8; 978-83-233-2186-6.

Przewodniki po Andaluzji:

BAIRD, David; SYMINGTON, Martin; TISDALL, Nigel. Sewilla i Andaluzja. Tł. Marta i Wojciech Boberscy et al. Warszawa 2010. ISBN 978-83-7575-760-6.

CHWASTEK, Patryk; TWOREK, Barbara. Andaluzja. Sewilla, Granada i Kordowa. Kraina flamenco. Kraków 2011. ISBN 978-83-7661-162-4.

POLICIŃSKI, Jacek. Andaluzja. Przewodnik turystyczny. Wrocław 1996. ISBN 83-04-04287-8.

Albumy:

FILIPPONE, Bianka. Andaluzja. Tł. Zbigniew Bochenek. Warszawa 1999. ISBN 83-87682-28-4.

HINTZEN-BOHLEN, Brigitte. Andaluzja. Tł. Halina Hartwig. Ożarów Mazowiecki 2008. ISBN 978-3-8331-4346-5; 978-3-8331-5106-4.

Powieści, eseje, reportaże:

DEL CASTILLO, Michel. Hiszpańskie czary. Tł. Danuta Knysz-Rudzka. Warszawa 1989. ISBN 83-05-11800-2.

WEBSTER, Jason. Duende. W poszukiwaniu flamenco. Tł. Jan Jackowicz. Warszawa 2006. ISBN 83-7359-326-8; 978-83-7359-326-8.

3... 2... 1... start!

Dlaczego Andaluzja? Powodów jest kilka. Po pierwsze dlatego, że spędziłam tam pięć miesięcy i zafascynowało mnie bogactwo kulturowe regionu -- swojego rodzaju jedność w różnorodności. Po drugie, ponieważ to ojczyzna flamenco, które powoli odkrywam. Po trzecie -- z prozaicznej, lecz dotkliwej tęsknoty za słońcem.

Blog będzie w głównej mierze poświęcony dziedzictwu kulturowemu Andaluzji, formom jego popularyzacji i ochrony. Znajdą się tu także informacje na temat ciekawych projektów w sferze kultury realizowanych w obrębie wspólnoty autonomicznej oraz interesujących wydarzeń związanych z kulturą andaluzyjską i szerzej -- hiszpańską -- w Krakowie.

A zatem, zapraszam w podróż na południe Hiszpanii!